Ինչպե՞ս դեռահասները կարող են պաշտպանել իրենց հոգեկան առողջությունը կորոնավիրուսի ժամանակ

Դեռահաս լինելը առանց այն էլ դժվար է, իսկ այս կորոնավիրուսն ավելի է բարդացնում իրավիճակը։ Բոլոր դպրոցները փակ են, բոլոր միջացառումները՝ չեղարկված, շատ դեռահասներ արդեն կարոտում են իրենց երիտասարդ կյանքի ամենակարևոր պահերը, ինչպես նաև՝ ուղղակի իրենց ամենօրյա կյանքը՝ ընկերների հետ զրույցը, դպրոց հաճախելը, և այլն։

Բոլոր դեռահասներին, ում կյանքը փոխվել է վարակի բռնկման պատճառով, ովքեր իրենց միայնակ են զգում, անհանգստացած են կամ հիասթափված, ասում ենք՝ դուք միայնակ չեք։

Մենք խոսել ենք դեռահասների հոգեբանության մասնագետ Լիզա Դամուրի հետ (Dr. Lisa Damour)։ Նա «Նյու Յորք Թայմս»-ի սյունակագիր է և լավագույն վաճառք գրանցած գրքերի հեղինակ: Նա մեզ պատմեց այն ամենի մասին, թե ինչ կարող է անել դեռահասը իր մասին հոգ տանելու և իր հոգեկան առողջությունը բարելավելու համար։

Եթե դպրոցների փակ լինելը և տագնապալից նորությունները անհանգստացնում են քեզ, դու միայնակ չես։ Իրականում, պետք է անհանգստանալ։ «Հոգեբանները վաղուց են ընդունել, որ անհանգստությունը նորմալ և առողջ գործոն է, որը զգուշացնում է մոտալուտ վտանգների մասին,օգնում մեզ որոշակի գործողությունների դիմել ու պաշտպանել մեզ»,- ասում է տկն. Դամուրը։ «Հենց անհանգստությունն է, որ պետք է ստիպի քեզ անհրաժեշտ որոշումներ կայացնել, օրինակ՝ մյուս մարդկանց հետ կամ մարդաշատ վայրերում չգտնվելը, ձեռքերը հաճախակի լվանալը, դեմքին չդիպչելը»։ Այս զգացողության շնորհիվ կարող ես պաշտպանել ոչ միայն քեզ, այլև՝ մյուսներին։ «Հենց այսպես ենք մենք հոգ տանում համայնքի մյուս անդամների մասին։ Մենք պետք է մտածենք մեզ շրջապատող մարդկանց մասին»։

«Կորոնավիրուսի պատճառով անհանգստությունը կարելի է հասկանալ, պարզապեսմիայն վստահելի աղբյուրներից օգտվե՛ք։ Հետևե՛ք ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությանը և ստուգե՛ք բոլոր այն տեղեկատվության իսկությունը, որ ստանում եք»,- ասում է տկն. Դամուրը։

Եթե հանկարծ ինքներդ վարակի նշաններ ունեք, ապա խոսե՛ք ձեր ծնողների հետ։ «Հիշե՛ք, որ կորոնավիրուսը հիմնականում ագրեսիվ չէ, հատկապես՝ երեխաների և երիտասարդների համար»,-ասում է տկն. Դամուրը։ Նաև հիշե՛ք, որ կորոնավիրուսը հիմնականում բուժվում է։ Նա խորհուրդ է տալիս ծնողներին կամ վստահելի մեկ այլ անձի եք, պատմել, թե ինչպես եք զգում ձեզ և թե ինչու եք անհանգստանում, որպեսզի նրանք կարողանան օգնել ձեզ։

Եվ հաշվի առե՛ք․ «Մեզ և շրջապատող մարդկանց պաշտպանելու և իրավիճակը կառավարելու շատ արդյունավետ ձևեր կան, օրինակ՝ հաճախակի ձեռքեր լվանալը, դեմքին չդիպչելը և սոցիալական հեռավորությունը պահպանելը»։ Կարդացե՛ք ձեռքերը լվանալու կանոնների մասին:

«Մեզ՝ հոգեբաններիս, երբ խրոնիկական բարդ իրավիճակում ենք գտնվում, խնդիրը երկու խմբի բաժանելը շատ է օգնում․ բաներ, որոնց վրա կարող ենք ազդեցություն ունենալ, և բաներ, որոնց դեմ ոչինչ չենք կարող անել»,- ասում է տկն. Դամուրը։

Այս պահին երկրորդ խումբը ավելի մեծ է, և դա նույնպես նորմալ է։ Այնուամենայնիվ, կա մի բան, որ կարող է օգնել մեզ հաղթահարել այս իրավիճակը, այն է՝ այս ամենից կտրվելը։ Օրինակ՝ կարող եք տնային աշխատանքները անել, դիտել սիրած ֆիլմերը կամ մի նոր վեպ կարդալ։

Եթե ընկերների հետ ուզում եք ժամանակ անցկացնել, միևնույն ժամանակ պահելով անհրաժեշտ հեռավորությունը, ապա սոցիալական մեդիան հրաշալի տարբերակ է։ Ստեղծագործ եղե՛ք․ Տիկ Տոկում միմյանց մարտահրավեր նետե՛ք։ «Ես երբեք չեմ թերագնահատի դեռահասների ստեղծագործ միտքը», - ասում է տկն. Դամուրը, - «նրանք հաստատ միմյանց հետ շփվելու այնպիսի առցանց տարբերակներ կգտնեն, որոնք կտարբերվեն մինչ այս ընդունված բոլոր ձևերից»։

«ԲԱՅՑ, էկրաններին անդադար կպած լինելը և առցանց սոցիալական հարթակներից դուրս չգալը նույնպես լավ գաղափար չէ։ Դա ուղղակի առողջ և խելամիտ չէ ու իրականում կարող է նույնիսկ խորացնել քո անհանգստությունը», - ավելացնում է տկն. Դամուրը՝ նշելով, որ ծնողների հետ պետք է գաջեթներից օգտվելու ժամանակ սահմանել։